Praca podczas wysokich temperatur jest dla pracowników szczególnie uciążliwa i z tego powodu na pracodawcy spoczywają dodatkowe obowiązki w stosunku do zatrudnianej załogi.
W myśl obowiązujących przepisów, podmiot zatrudniający zobligowany jest do organizowania pracy w sposób zmniejszający jej uciążliwość. Dotyczy to m.in. pracy wykonywanej w trakcie upałów. Przypomina o tym resort pracy na swej stronie internetowej, podkreślając, że największą efektywność i wydajność pracy osiąga się przy temperaturze w granicach 17-20 stopni.
Wysokość temperatury
Jakkolwiek istniejące regulacje nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia w pomieszczeniach odpowiedniej temperatury, wymiany powietrza oraz zabezpieczenia przed wilgocią oraz niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, to jednak – co do zasady – nie określają maksymalnej temperatury powietrza, w jakiej praca może być wykonywana w pomieszczeniach. Mówią jedynie o temperaturze minimalnej – ta nie może być niższa niż 14 stopni Celsjusza, a w pomieszczeniach biurowych i takich, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna – 18 stopni Celsjusza.
Większa ochrona młodocianych
O ile w odniesieniu do większości pracowników maksymalna temperatura, w jakiej może być wykonywana praca w pomieszczeniach, nie została określona, o tyle takie uregulowanie wprowadzono w stosunku do pracowników młodocianych.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, pracownicy z tej grupy nie mogą pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65%.
Klimatyzacja i napoje
Zmniejszenie związanych z upałami uciążliwości pracy w pomieszczeniach jest możliwe między innymi dzięki wentylacji i klimatyzacji. Stosowanie takich rozwiązań zwalnia pracodawcę z obowiązku zapewnienia napojów pracownikom wykonującym pracę w pomieszczeniach zamkniętych, o ile temperatura w takich pomieszczeniach nie przekracza 28 stopni Celsjusza. W razie, gdy w pomieszczeniu temperatura wynosi co najmniej 29 stopni, pracodawca musi zapewnić napoje. Bez znaczenia w takiej sytuacji pozostaje, czy stanowisko pracy jest wyposażone w klimatyzację czy też nie.
Podkreślmy, że obowiązkiem zakładu pracy jest zapewnienie wszystkim pracownikom, niezależnie od rodzaju oraz miejsca wykonywania pracy, a także warunków atmosferycznych, dostatecznej ilości wody zdatnej do picia lub innych napojów. W odniesieniu do osób pracujących na otwartej powierzchni obowiązek zapewnienia napojów przez pracodawcę ma miejsce wtedy, gdy temperatura przekracza 25 stopni. W tym przypadku napoje muszą być wzbogacone o sole mineralne i witaminy. Niezależnie od tego, czy praca jest wykonywana w pomieszczeniu czy na otwartej powierzchni, napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej. Co ważne, nierespektowanie przez pracodawcę tego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny od 1 do 30 tys. złotych.
Ilość, rodzaj i temperatura tzw. napojów profilaktycznych powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników (§ 13 ust. 1 i § 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz § 4 ust. 1 pkt 3 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów).
Stanowiska uprawniające do napojów profilaktycznych oraz szczegółowe reguły ich wydawania ustala pracodawca w porozumieniu ze związkami zawodowymi, a jeżeli u danego pracodawcy takowe nie działają – pracodawca po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.
Skrócenie czasu pracy
Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracodawca może w upalne dni wprowadzić dodatkowe przerwy albo pozwolić pracownikowi na wcześniejsze wyjście z pracy. Warto przy tym pamiętać, że zależy to wyłącznie od dobrej woli pracodawcy. Jednocześnie nie może to powodować obniżenia wynagrodzenia pracownika.
Przerwy regeneracyjne
W ostatnich latach rośnie popularność oferowanych przez niektórych pracodawców tzw. przerw regeneracyjnych w pokojach relaksu.
